PHẦN KẾT LUẬN

I.BÀI HỌC KINH NGHIỆM:            

Với đề tài : “ Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy và học môn Giáo dục công dân bậc THCS”, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm như sau:

1. Đối với giáo viên:

- Bản thân mỗi giáo viên không ngừng nâng cao tay nghề về chuyên môn nghiệp vụ và cả về sự sáng tạo, nghệ thuật hội họa.

- Phải thường xuyên tổ chức dạy học theo phương pháp sử dụng BĐTD để phát triển hết khả năng sáng tạo, thẩm mỹ, khả năng tư duy của học sinh.

- Cần phải hướng dẫn kỹ cho học sinh chuẩn bị nội dung bài học ở nhà thông qua BĐTD, sau đó kiểm tra sự chuẩn bị của các em và quan tâm các nhóm, các học sinh yếu kém, tuyên dương, động viên những nhóm học sinh làm tốt nhiệm vụ mà giáo viên giao để khuyến khích các em phát huy tạo niềm say mê cho các em yêu thích môn học.

- Tuy nhiên, không phải bất cứ nội dung nào, bài học nào cũng có thể sử dụng BĐTD và cũng không phải sử dụng cho mọi giờ học. Giáo viên cần có sự linh hoạt trong sử dụng BĐTD đúng lúc, đúng cách, phù hợp với đối tượng học sinh và quan trọng là đảm bảo việc truyền tải nội dung bài học.

- Khi thiết lập và hướng dẫn HS thiết lập bản đồ tư duy, không cần phải sử dụng quá nhiều màu sắc, đặc biệt tránh dùng những màu gần giống nhau sẽ gây rối mắt dẫn dến rối tư duy, khó nhớ.
- Nên vẽ nhiều nhánh cong hơn là đường thẳng để tránh sự buồn tẻ, tạo sự mềm mại, cuốn hút.
- Cần tìm từ khóa ngắn gọn và chính xác vì nó có khả năng khơi dậy các ý tưởng mới, các suy nghĩ mới của học sinh. Não người học sẽ được kích thích làm việc để nối kết thông tin và nhờ vậy, thúc đẩy năng lực gợi nhớ và dần dần nâng cao khả năng ghi nhớ. Nếu trên mỗi nhánh ta viết đầy đủ cả câu hoặc viết dài dòng thì như vậy sẽ dập tắt khả năng gợi mở và liên tưởng của bộ não.
- Nên thường xuyên sử dụng sơ đồ tư duy khi cho học sinh làm việc nhóm và hệ thống kiến thức đã học , đặc biệt là trong các tiết ôn tập trên lớp và tự ôn tập của học sinh.

2. Đối với học sinh:

- Luôn có niềm đam mê, sự hứng thú học tập bộ môn Giáo dục công dân

- Thường xuyên chuẩn bị bài ở nhà theo yêu cầu của giáo viên

- Lúc nào cũng có sẵn giấy A4, bút chì, bút màu, tẩy, bảng phụ trong cặp.

- Phải rèn luyện sự sáng tạo, óc tư duy của mình trong cách học BĐTD.

- Chủ động sáng tạo bản đồ tư duy của mình không nên phụ thuộc vào mẫu hoặc cách vẽ của người khác.

II. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐEM LẠI:

         Việc sử dụng BĐTD giúp giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, giúp học sinh học tập tích cực đó chính là một trong những cách làm thiết thực triển khai nội dung dạy học có hiệu quả - nội dung quan trọng nhất trong năm nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực” mà Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động.Sử dụng thành thạo và hiệu quả BĐTD trong dạy học sẽ mang lại nhiều kết quả tốt và đáng khích lệ trong phương thức học tập của học sinh và phương pháp giảng dạy của giáo viên. Học sinh sẽ học được phương pháp học tập, tăng tính chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy. Giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, tăng sự linh hoạt trong bài giảng, và quan trọng nhất sẽ giúp học sinh nắm được kiến thức thông qua một “bản đồ” thể hiện các liên kết chặt chẽ của tri thức. Học sinh hiểu bài nhanh hơn, hiệu quả hơn. Đa số các em học sinh khá, giỏi đã biết sử dụng BĐTD để ghi chép bài, tổng hợp kiến thức môn học. Một số học sinhh trung bình đã biết dùng BĐTD để củng cố kiến thức bài học ở mức đơn giản. Đối với môn Giáo dục công dân, học sinh rất hào hứng trong việc ứng dụng BĐTD để ghi chép bài nhanh, hiệu quả.

III. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG:

         Kinh nghiệm “ Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy và học môn Giáo dục công bậc THCS”nêu ở trên đã được tôi trình bày thành chuyên đề phổ biến trong tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn của trường THCS Lê Quý Đôn. Bản thân tôi và đồng nghiệp đã vận dụng trong các giờ dạy môn Giáo dục công dân đem lại kết quả cao. Vì vậy mà theo tôi, kinh nghiệm này có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho giáo viên dạy và các đối tượng học sinh học môn Giáo dục công dân ở các trường THCS trong huyện Yên Khánh và tỉnh Ninh Bình .

IV. NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUÂT:

Nghiên cứu và tìm hiểu đề tài này, tôi xin đề xuất một số ý kiến như sau:

- Để việc ứng dụng BĐTD phát huy hiệu quả lâu dài, bền vững, đòi hỏi người giáo viên phải nắm chắc các nội dung dạy học, các kỹ năng cần trang bị cho học sinh thấy được các ưu, nhược điểm của BĐTD để phát huy mặt mạnh, hạn chế mặt yếu.Tích cực dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm, tổ chức sinh hoạt chuyên môn đúng kế hoạch; Bên cạnh sự nỗ lực của giáo viên trong quá trình dạy học, nhà trường cần tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có nhiều tài liệu, phương tiện phục vụ công tác đổi mới phương pháp dạy học trong đó có BĐTD . Khuyến khích các tổ chuyên môn tổ chức thao giảng các tiết dạy ứng dụng BĐTD tìm ra nhiều cách dạy hay và sáng kiến mới. Đánh giá, xếp loại giáo viên đúng năng lực, trình độ và đề xuất khen thưởng kịp thời những giáo viên tích cực trong đổi mới phương pháp dạy học.

       Nói tóm lại, BĐTD có rất nhiều ưu điểm nhất là trong thời kì chúng ta đang đổi mới phương pháp dạy học. Nhận xét về nỗ lực đổi mới nghiên cứu, tổ chức dạy và học của ngành giáo dục trong nhiều năm gần đây, một lãnh đạo Quốc hội và Hội đồng khoa học của Quốc hội đã nói: “Tôi đánh giá cao nỗ lực của nhiều cán bộ nghiên cứu, GV trong việc tiếp cận, chủ động nghiên cứu và ứng dụng các phương pháp tư duy hiện đại trên thế giới vào thực tiễn nước ta. Điều này cho thấy con người Việt Nam, trí tuệ Việt Nam rất đáng khâm phục, hoàn toàn có thể kế thừa, tiếp thu, làm chủ các tri thức mới và tinh hoa của nhân loại. Điều cần làm phía trước là làm sao nhân rộng các phương pháp mới, để nó không chỉ là các sản phẩm mang tính bí quyết của một vài cá nhân mà phải góp phần xây dựng và hình thành các thế hệ học trò - con người mới cho đất nước”. 

         Vâng, quả đúng như thế, nếu mỗi giáo viên và học sinh tích cực nghiên cứu tìm hiểu và vận dụng các phương pháp dạy học trong đó biết sử dụng BĐTD một cách linh hoạt, phù hợp trong từng bài dạy, bài học sẽ đạt hiệu quả cao trong quá trình truyền thụ và tiếp nhận tri thức.Và BĐTD sẽ là đòn bẩy góp phần đổi mới cơ bản và toàn diện nền giáo dục, giúp học sinh tích cực chủ động và có tư duy tốt hơn.

Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi mới chỉ là bước đầu, còn mang nặng tính lý thuyết, không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những lời đóng góp quý báu của các thầy, các cô và các bạn đồng nghiệp .

Xin trân trọng cảm ơn.